Jak mówi art. 61 par. 1 Kodeksu cywilnego: „Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. (…)” 

 

Jak zatem skutecznie w rozumieniu prawnym doręczyć informację najemcy, który wie, że zalega z płatnościami, nie odbiera telefonów ani pism poleconych i być może w trakcie umowy najmu zmienił adres zamieszkania lub korespondencyjny? Zgodnie z przytoczonym artykułem 61 par. 1 Kodeksu cywilnego, za doręczenie uważa się już samo faktyczne umożliwienie odbiorcy zapoznania się z treścią wiadomości. Nadawca wiadomości jest zatem zobowiązany jedynie umożliwić owo zapoznanie się z treścią nawet jeśli odbiorca nie otrzyma informacji. 

 

W celu zinterpretowania przepisu można oprzeć się na Kodeksie postępowania cywilnego, który przewiduje możliwość doręczenia przesyłki Pocztą Polską. Zwyczajowo przesyłkę uznaje się za doręczoną, jeśli została wysłana listem poleconym przez Pocztą Polską. Poczta Polska kieruje do odbiorcy listu poleconego awizo z wyznaczeniem 7-dniowego terminu na odbiór przesyłki. Po bezskutecznym wysłaniu awiza operator wysyła drugie awizo z terminem również 7-dniowym. Po bezskutecznym wysłaniu drugiego awiza przesyłka jest zwracana do nadawcy. Kompletny materiał dowodowy poświadczający doręczenie to w takiej sytuacji potwierdzenie nadania przesyłki poleconej oraz ewentualnie sama przesyłka zwrócona nadawcy. 

 

Adresem właściwym do doręczeń jest co do zasady adres zamieszkania. Przesyłka wysłana listem poleconym pod adres zamieszkania jest wysłana prawidłowo. Jeśli najemca wskazał w umowie adres korespondencyjny inny niż adres zamieszkania, wynajmujący mógł ale nie musiał dla skuteczności doręczenia kierować przesyłki na ten inny adres korespondencyjny. Najemca mógł też wskazać w umowie osobę trzecią (pełnomocnika) do odbioru przesyłek. To najemca odpowiada za prawidłowe wskazanie w umowie najmu adresu i osoby do doręczeń oraz za informowanie wynajmującego o ewentualnej aktualizacji tych danych. 

 

Co jeśli przesyłkę wysłano inaczej niż jako przesyłkę poleconą Poczty Polskiej? Jak najbardziej możliwe jest wysłanie pisma za pośrednictwem kuriera. Należy pamiętać, iż odmowa odebrania przesyłki od kuriera (co powinno zostać stwierdzone na piśmie przez doręczyciela) również stanowi skuteczne doręczenie oświadczenia. Odbiorca miał bowiem możliwość zapoznania się z oświadczeniem nadawcy, a nie uczynił tego z własnego wyboru. Sposobem na uniknięcie kłopotów z doręczeniem wypowiedzenia może się zatem okazać wysłanie dokumentu za pomocą przesyłki kurierskiej, która zasadniczo doręczana jest do rąk własnych odbiorcy, a w przypadku gdy odbiorca nie chciałby takiej przesyłki przyjąć, odmowa odbioru zostanie odnotowana przez kuriera. W przypadku odmowy przyjęcia wypowiedzenia, nie zmienia to faktu, iż wypowiedzenie zostało skutecznie złożone przez właściciela i wywołuje określone skutki prawne. 

 

Sytuacją niejasną w kontekście faktu doręczenia przesyłki pozostaje ta, w której kurier nie był w stanie skontaktować się z odbiorcą, np. nie zastał go pod adresem docelowym i nie otrzymał od niego żadnego komunikatu. 

 

Jeśli najemca wskazał w umowie najmu adres zamieszkania i korespondencyjny poza Polską, warunki uznania przesyłki za doręczoną są takie, jak w przypadku najemcy z miejscem zamieszkania lub adresem korespondencyjnym w Polsce. 

 

Doręczanie przesyłek sądowych poza Polskę reguluje art. 1133 kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z tym artykułem sąd może doręczyć pisma sądowe osobie przebywającej lub mającej siedzibę za granicą pocztą listem poleconym za potwierdzeniem odbioru, jeżeli taki sposób dopuszcza prawo państwa, w którym ma nastąpić doręczenie. Jeżeli nie jest możliwe doręczenie z powodu odmowy wykonania wniosku przez sąd lub inny organ państwa wezwanego lub długotrwałego niewykonywania wniosku, sąd może doręczyć pisma w sposób określony powyżej, także wówczas, gdy takiego sposobu nie dopuszcza prawo państwa, w którym ma nastąpić doręczenie. 

 

Wymaga podkreślenia, że osoby przebywające zagranicą powinny wskazać pełnomocnika do doręczeń w Polsce. Gdy ten warunek nie jest spełniony, w przypadku pism kierowanych z sądu pozostawia się je w aktach sprawy i uznaje za skutecznie doręczone. Stanowi o tym art.  1135[5], którego treść warto przytoczyć w całości: 

 

  

Reasumując, ustanowienie pełnomocnika do doręczeń zwalnia sąd prowadzący postępowanie z obowiązku analizowania, czy pisma dotarły w rzeczywistości do strony (uczestnika postępowania). Sąd poddaje natomiast analizie jedynie prawidłowość doręczeń dokonywanych do rąk pełnomocnika.