W praktyce garażowej funkcjonują dwa sposoby korzystania z prądu sieciowego. Pierwszy polega na tym, że w jednym z garaży jest licznik podłączony do sieci energetycznej i obsługiwany przez operatora energetycznego, a pozostali uczestnicy nieformalnego porozumienia posiadają podłączone do tego licznika podliczniki. Drugi schemat to własny licznik i umowa z operatorem energetycznym. Podłączenie garażu do sieci energetycznej może być bezproblemowe i tanie albo kosztowne i żmudne, zależnie od tego, gdzie jest zlokalizowane najbliższe źródło prądu sieciowego.
Nieformalne porozumienie garażowiczów: licznik z podlicznikami
W tym schemacie jeden z właścicieli garaży pełni funkcję nieformalnego zarządcy rozliczającego zużycie prądu sieciowego w gronie kilku czy kilkunastu garażowiczów. Ten właściciel posiada w swoim garażu licznik i jest umownie zobowiązany do płacenia za zużycie prądu w swoim garażu i w garażach współużytkowników. Taki właściciel nie jest sprzedawcą energii elektrycznej (co wymaga koncesji), a jedynie dzieli koszt wspólnego zużycia prądu w gronie znajomych bez zarabiania na tym. Taki schemat wymaga od nieformalnego zarządcy dobrowolnego zaangażowania w pracę na rzecz społeczności sąsiedzkiej. Osoba pełniąca tę funkcje co okres rozliczeniowy wykonuje kalkulacje i kontaktuje się z współużytkownikami w celu pobrania od nich proporcjonalnej do zużycia części kosztu. Każdy z użytkowników oszczędza w ten sposób na opłacie stałej towarzyszącej licznikowi podłączonemu do sieci operatora, ponieważ opłata stała jest naliczana tylko za jeden licznik, a za podliczniki już nie. Minusem tego schematu są potencjalne konflikty, jeśli po okresie rozliczeniowym powstała konieczność wysokiej dopłaty i użytkownik, który zużył znaczną ilość prądu nie poczuł się zobowiązany do zapłaty. W takich sytuacjach osoba, której podlicznik pokazał wysokie zużycie prądu może tłumaczyć się tym, że to nie ona zużyła prąd albo że za wysokie wskazanie licznika odpowiada przebicie na instalacji. Sytuacja kłopotliwa w tym schemacie to także wybicie bezpieczników przy liczniku głównym powodujące wyłączenie prądu na podlicznikach – do przywrócenia zasilania konieczne jest włączenie korków przy liczniku głównym w garażu, do którego dostęp ma tylko nieformalny zarządca. A jeśli nieformalny zarządca zmieni miejsce zamieszkania lub odejdzie z innego powodu i nie znajdzie się na jego miejsce następca, wspólne rozliczanie zużycia prądu skończy się.
Przyłączenie do sieci garażu, w którym licznik wcześniej już był
Jeśli w garażu wcześniej był licznik podłączony do sieci operatora energetycznego i w międzyczasie nie odcięto prądu od kompleksu garaży, procedura przyłączenia jest prosta. Wystarczającym jest złożenie do operatora energetycznego wniosku o zawarcie umowy dostaw energii elektrycznej. Wniosek wymaga podania informacji, których właściciel garażu może nie posiadać, stąd przydatnym jest wypełnienie wniosku z pomocą konsultanta zakładu energetycznego. Ponieważ garaże wolnostojące nie mają adresów jako takich, odpowiednikiem numeru lokalu do wpisania do wniosku może być numer garażu w kompleksie garaży. Mocą standardowo wpisywaną do wniosków w odniesieniu do jednego garażu jest 5 kW. W dopięciu procedury po stronie operatora pomaga, jeśli na etapie wypełniania wniosku osoba wnioskująca zna numer licznika prądu, który wcześniej był zainstalowany w garażu lub numer płatnika przypisany do osoby, która wcześniej miała zawartą umowę na dostawy energii do garażu – to ułatwia identyfikację lokalu i przyłącza prądu z poziomu operatora energetycznego.
Przyłączenie do sieci garażu, w którym nie było wcześniej licznika
W przypadku przyłączania do sieci garażu, który wcześniej nie był przyłączony, procedura może potrwać 3 miesiące lub dłużej i jest kilkuetapowa. Pierwszym krokiem jest wypełnienie i skierowanie do operatora energetycznego wniosku o określenie warunków przyłączenia do sieci. We wniosku należy określić wnioskowaną moc przyłączeniową, prognozowane roczne zużycie energii oraz to, czy wnioskodawca ubiega się o przyłącze trójfazowe (380 V). Należy też załączyć kopię dokumentu poświadczającego prawo do użytkowania garażu. Tym dokumentem może być zarówno skan wypisu z księgi wieczystej, kopia aktu notarialnego poświadczającego zakup, jak i umowa najmu.
Standardowe parametry do wniosku o określenie warunków przyłączenia garażu to:
- przyłącze zwykłe, dwufazowe (230 V),
- moc przyłączeniowa 5 kW,
- roczne prognozowane zużycie energii elektrycznej 100 kWh.
Złożenie wniosku o określenie warunków przyłączenia jest odpłatne. W ciągu 60 dni od złożenia wniosku operator energetyczny powinien wydać postanowienie wskazujące warunki przyłączenia garażu do sieci, w tym:
- źródło do jakiego należy przyłączyć kabel czyli numer skrzynki rozdzielczej obsługiwanej przez operatora energetycznego wraz z lokalizacją skrzynki,
- wymagania dotyczące wykonania przez wnioskodawcę instalacji umożliwiającej zamontowanie licznika przez operatora.
Dokument określający warunki przyłączenia można przekazać elektrykowi z uprawnieniami SEP, któremu wnioskodawca zamierza zlecić wykonanie instalacji zgodnie z tymi warunkami. Kwestią warunkującą koszt jak i wykonalność instalacji jest:
- odległość od źródła prądu czyli skrzynki rozdzielczej operatora,
- sposób przeciągnięcia kabla od skrzynki do garażu.
Po uzyskaniu od operatora warunków przyłączenia należy zlokalizować źródło prądu czyli skrzynkę obsługiwaną przez operatora energetycznego. Skrzynka może należeć do działki sąsiadującej – w takim przypadku konieczne będzie uzyskanie od właściciela działki zgody na przeciągnięcie kabla przez jego działkę. Zazwyczaj pomiędzy źródłem prądu i garażem jest położonych kilka lub kilkanaście innych garażu oraz ciąg pieszy lub jezdny. Na przeciągnięcie kabli przez dachy innych garaży konieczna jest zgoda garażowiczów, których sprawa dotyczy. Za wykonanie instalacji w sposób zgodny z przepisami i warunkami przyłączenia odpowiada elektryk, jednak trudno oczekiwać od niego, że pozyska zgody osób trzecich. Sposobem uniknięcia konieczności pozyskania zgód innych garażowiczów, jak i metodą utrudnienia późniejszej kradzieży kabla jest przeciągnięcie kabla napowietrznie na słupach. Sposób posadowienia słupów i wysokość trasy kablowej powinien zaproponować elektryk. W zakresie pracy elektryka jest także zazwyczaj zamontowanie w garażu skrzynki bezpiecznikowej i kabli wewnątrz garażu, w tym gniazdek elektrycznych i gniazd lamp. Wymagane bezwzględnie przepisami prawa są bezpieczniki różnicowoprądowe.
Po skończonej pracy elektryk z uprawnieniami SEP (Stowarzyszenia Elektryków Polskich) wystawia zgłoszenie o gotowości instalacji do przyłączenia, dokument nazywany powszechnie „izetką”, u większości operatorów oznaczony symbolem „ZI”. Oryginał „izetki” osoba wnioskująca zachowuje, a jej kopię wysyła do operatora energetycznego. Na podstawie „izetki” operator energetyczny przysyła na miejsce montera, który zakłada i włącza licznik prądu.
Pretensje innych garażowiczów o przyłączenie prądu
Największą pozycją w koszcie przyłączenia jest przeciągnięcie prądu z źródła z innej działki gruntu. Jest możliwe, że koszt ten ponieśli nie wszyscy użytkownicy kompleksu proporcjonalnie ale tylko ci, którym najbardziej zależało na przyłączeniu, zaś pozostali uniknęli składki. Prawdopodobna jest sytuacja, że nieświadomy tych zaszłości nowy właściciel nabywa garaż i wykonuje całość procedury przyłączeniowej zgodnie z warunkami przyłączenia, znajdując ku jego uldze eleganckie i nowe źródło prądu na działce garażowej. Takiemu właścicielowi sąsiedzi są nieprzychylni i może się zdarzyć, że jego instalacja będzie złośliwie zrywana lub niszczona. Dlatego zasadnym przed rozpoczęciem procedury przyłączenia jest zasięgnięcie u innych garażowiczów informacji o tym, kto i jakie ponosił koszty doprowadzenia źródła prądu do działki.